Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan de veiligheid rondom zuren en logen (basen) die worden gebruikt in het proces van GMB BioEnergie.
Binnen GMB BioEnergie worden zuren en logen (basen) gebruikt om de proceslucht te reinigen. Dit gebeurt met het zuur: zwavelzuur (H₂SO₄) in de 'zure wasser' en sinds 2021 is de nieuwe oxidatieve wasser aangesloten op de luchthuishouding. In deze nieuwe wasser wordt gebruikt gemaakt van de logen (basen): natronloog (NaOH) en chloorbleekloog (NaCIO).
Zuren kunnen metalen aantasten en zelfs oplossen, kleding wordt erdoor weggevreten. Logen hebben dezelfde of nog ergere bijtende werking. Of een stof een zuur of een base is, wordt bepaald door de pH van een stof:
Hoe herken je zuren en basen op het terrein bij BioEnergie?
- De opslagtanks en lospunten zijn voorzien van een informatiebord waarop minimaal de soort stof, concentratie en opslagcapaciteit op te zien zijn.
- De leidingen waar de stoffen doorheen lopen zijn voorzien van leidingmarkering. Aan deze markering is d.m.v. de tekst en de kleur af te lezen wat voor een soort stof er doorheen loopt (zie afbeelding rechts). De pijlrichting van de markering laat zien welke kant de stof op stroomt.
- Op verschillende plekken (opslagtanks, lospunten, leidingen) zijn ook de gevarensymbolen te zien die horen bij de stoffen (zie afbeeldingen hieronder). Hieraan zijn de gevaarseigenschappen van de stoffen af te lezen.
De chemicaliën die binnen het proces van GMB BioEnergie gebruikt worden, bevinden zich bij normale toepassing in een gesloten systeem. Momenten waarop er een verhoogd risico is op het in aanraking komen van mensen met de chemicaliën is:
- Tijdens het lossen van bulk; technisch(e) mankement(en) aan tankwagen en/of lospunt, knappen van losslangen tijdens het lossen, verkeerde handelingen bij het aan-/ afkoppelen van de tankwagen.
- Tijdens geplande onderhoudswerkzaamheden
- Bij storingen of andere onvoorziene omstandigheden
- Contact met de ogen leidt tot (ernstig) oogletsel of zelfs blindheid.
- Contact met de huid kan ernstige brandwonden veroorzaken
- Het inslikken kan zorgen voor interne brandwonden in de mond, slokdarm en maag.
- Het inademen van dampen of nevel kan zorgen voor ernstig geïrriteerde en/of beschadigde longen en kortademigheid.
In contact met andere materialen: - Zuren en basen kunnen beide bijtend zijn voor metalen.
Als zuren en basen met elkaar in contact komen kan er een giftig gas vormen!
Bij de verschillende werkzaamheden waar bij er een kans is op het in aanraking komen met zuren of basen dienen minimaal de volgende maatregelen getroffen te worden:
- Het volgen van de vooraf opgestelde werkinstructies en (los)procedures
- (Afwijkende) werkzaamheden aan de installaties voorbereiden d.m.v. het opstellen van een TRA + werkvergunning
- Voor voldoende ventilatie zorgen.
- Dragen van beschermende kleding (chemieoverall)
- Bij ontwikkeling van dampen/stof/aerosol ademhalingsbescherming gebruiken (Min. ABEK2-volgelaatsmasker).
- Chemiebestendige handschoenen dragen (Ansell Alphatec - 58 535W)
- Chemiebestendige laarzen dragen
Do's en don'ts bij het ongewenst vrijkomen/ lekken van (grote hoeveelheden) zuren of basen (calamiteit):
Do's:
- Wanneer nog niet gebeurd: Aantrekken van chemie bestendige kleding, handschoenen, laarzen en adembescherming
- Mogelijk slachtoffer (besmet met chemicaliën) onder nooddouche plaatsen
- Melden aan kantoor en situatie omschrijven; Eigen naam, locatie, naam slachtoffer, ernst ongeval, evt. gevaren
- Wanneer mogelijk verwijderen van besmette kleding
- Bij het slachtoffer blijven
- Ondersteun BHV en volg opdrachten vanuit BHV
- Geen slachtoffer:
- Direct uit de buurt gaan van de gelekte chemicaliën
- Melden aan kantoor en situatie omschrijven; eigen naam, locatie, schatting hoeveelheid gelekte chemicaliën
- Volgen scenario als omschreven in calamiteitenplan 'vrijkomen grote hoeveelheid chemicaliën - geen slachtoffer'
- Bij het vrijkomen van (grote hoeveelheden) chloorbleekloog NIET absorberen met slib, compost of wegspoelen met water; in contact met organisch materiaal kans op het ontstaan van NDMA = giftig en genotoxisch
- Gelekte zuren of basen niet wegspoelen in het riool
- Niet onnodig in de buurt blijven van gelekte zuren of basen
Ga met elkaar in gesprek over het volgende:
- Vanuit instinct gebruik ik compost om gelekte/ gemorste chemicaliën op te ruimen
- Ik ben mij bewust van de gevaareigenschappen van de zuren en basen die wij binnen BioE gebruiken in ons proces
Voor meer informatie raadpleeg:
- De werkinstructiekaart (WIK) van de betreffende stof
- Het veiligheidsinformatieblad (VIB) van de betreffende stof
- Raadpleeg de chemisch verantwoordelijke van BioEnergie